પ્રશાંત કિશોરની પાર્ટીમાં ભંગાણ?

તો શું આખરે એ દિવસ આવી ગયો? પ્રશાંત કિશોર ની મહત્વાકાંક્ષી રાજકીય સફરમાં શું આ પહેલો મોટો ધક્કો છે? જન સુરાજ યાત્રા હજી તો માંડ પગ જમાવી રહી છે, અને અંદરખાનેથી જ વિરોધના સૂર ઉઠવા લાગ્યા છે. આ એક એવી પરિસ્થિતિ છે જેણે રાજકીય પંડિતોને પણ વિચારતા કરી દીધા છે. ચાલો, આજે આપણે આ સમગ્ર મામલાની ઊંડાણપૂર્વક તપાસ કરીએ અને જોઈએ કે આ બળવો કયા કારણોસર થયો, તેનાં પરિણામો શું આવી શકે છે, અને પ્રશાંત કિશોર માટે આગળનો રસ્તો શું હોઈ શકે છે.

શા માટે થઈ રહ્યો છે વિરોધ?

હવે, સવાલ એ થાય છે કે આખરે આ વિરોધ થઈ કેમ રહ્યો છે? જો આપણે થોડા સમય પહેલાંની વાત કરીએ, તો પ્રશાંત કિશોર ( Prashant Kishor ) એ બિહારમાં જન સુરાજ યાત્રા શરૂ કરી હતી. તેમનો ઉદ્દેશ્ય હતો કે તેઓ ઘરે-ઘરે જઈને લોકોની સમસ્યાઓ જાણે અને સમજે, અને પછી એક એવા રાજકીય પ્લેટફોર્મનું નિર્માણ કરે જે ખરેખર લોકોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે. પરંતુ, તાજેતરમાં જ જ્યારે તેમણે ઉમેદવારોની યાદી જાહેર કરી, ત્યારે ઘણા લોકો નિરાશ થયા. કેટલાક જૂના કાર્યકરોને ટિકિટ ન મળી, તો કેટલાક એવા લોકોને ટિકિટ મળી ગઈ જેમના પર સ્થાનિક લોકોમાં નારાજગી હતી. આ જ કારણોસર અસંતોષ વધ્યો અને આંતરિક બળવાની સ્થિતિ સર્જાઈ.

એક વાત યાદ રાખવા જેવી છે કે રાજકારણમાં ટિકિટની વહેંચણી હંમેશાં વિવાદોનું કારણ બને છે. દરેક વ્યક્તિને લાગે છે કે તે સૌથી લાયક છે, અને જ્યારે તેને ટિકિટ નથી મળતી, ત્યારે તે નિરાશ થઈ જાય છે. પરંતુ, અહીં મુદ્દો માત્ર ટિકિટનો નથી, પરંતુ એ વાતનો છે કે શું પ્રશાંત કિશોર પોતાના આદર્શો પર ખરા ઉતર્યા છે કે નહીં. શું તેમણે ખરેખર એવા લોકોને પસંદ કર્યા છે જે જનતાની સેવા કરવા માટે તૈયાર છે?

શું આ માત્ર શરૂઆત છે?

હવે સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે શું આ માત્ર શરૂઆત છે? શું જન સુરાજમાં હજી વધુ ભંગાણ થવાની સંભાવના છે? રાજકીય વિશ્લેષકો માને છે કે જો પ્રશાંત કિશોર તાત્કાલિક કોઈ પગલાં નહીં લે તો પરિસ્થિતિ વધુ વણસી શકે છે. તેમણે તાત્કાલિક નારાજ કાર્યકરો સાથે વાત કરવી જોઈએ અને તેમની ફરિયાદો સાંભળવી જોઈએ. જો શક્ય હોય તો, તેમણે કેટલાક ઉમેદવારોને બદલવા પણ જોઈએ. આ ઉપરાંત, તેમણે પાર્ટીમાં લોકશાહી ઢબે નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવી જોઈએ, જેથી દરેક કાર્યકરને લાગે કે તેનું મહત્વ છે.

મને લાગે છે કે પ્રશાંત કિશોર માટે આ એક મોટો પડકાર છે. તેમણે સાબિત કરવું પડશે કે તેઓ માત્ર એક ચૂંટણી રણનીતિકાર નથી, પરંતુ એક એવા નેતા છે જે પોતાની પાર્ટીને સાથે લઈને ચાલી શકે છે. જો તેઓ આ પડકારનો સામનો કરવામાં સફળ રહ્યા, તો જન સુરાજ ભવિષ્યમાં એક મજબૂત રાજકીય પક્ષ બની શકે છે. નહીંતર, આ તો માત્ર શરૂઆત છે.

જન સુરાજનું ભવિષ્ય શું છે?

તો હવે વાત કરીએ જન સુરાજના ભવિષ્યની. શું આ પાર્ટી ટકી શકશે? શું પ્રશાંત કિશોર પોતાની રાજકીય કારકિર્દીને બચાવી શકશે? આ સવાલોના જવાબ આપવા થોડા મુશ્કેલ છે, પરંતુ આપણે કેટલીક બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.

સૌ પ્રથમ તો, પ્રશાંત કિશોર ની છબી એક એવા વ્યક્તિની છે જે કંઈક અલગ કરવા માંગે છે. તેમણે ભૂતકાળમાં ઘણી ચૂંટણીઓમાં સફળતા મેળવી છે, અને લોકો તેમને એક કુશળ રણનીતિકાર તરીકે જાણે છે. આ તેમની સૌથી મોટી તાકાત છે. બીજું, બિહારમાં રાજકીય શૂન્યાવકાશ છે. લોકો પરંપરાગત રાજકીય પક્ષોથી કંટાળી ગયા છે અને તેઓ કોઈ નવા વિકલ્પની શોધમાં છે. જન સુરાજ આ શૂન્યાવકાશને ભરી શકે છે.

પરંતુ, તેમની નબળાઈ એ છે કે તેમની પાસે કોઈ મજબૂત સંગઠન નથી. જન સુરાજ હજી એક નવો પક્ષ છે, અને તેને જમીની સ્તરે મજબૂત થવામાં સમય લાગશે. આ ઉપરાંત, પ્રશાંત કિશોર પર એવો પણ આરોપ લાગે છે કે તેઓ માત્ર પોતાની જાતને આગળ વધારવામાં રસ ધરાવે છે. જો આ આરોપ સાચો સાબિત થાય છે, તો લોકો તેમની પાસેથી મોં ફેરવી લેશે.

અંતે, જન સુરાજનું ભવિષ્ય પ્રશાંત કિશોર ના હાથમાં છે. જો તેઓ પોતાની ભૂલોમાંથી શીખે છે, પોતાની રણનીતિમાં ફેરફાર કરે છે, અને લોકોનો વિશ્વાસ જીતવામાં સફળ થાય છે, તો જન સુરાજ એક સફળ પક્ષ બની શકે છે. બાકી તો બધું સમય જ કહેશે.

આ ઘટનાથી શું બોધપાઠ મળે છે?

આ સમગ્ર ઘટના આપણને શું શીખવે છે? મને લાગે છે કે સૌથી મોટો બોધપાઠ એ છે કે રાજકારણમાં કશું પણ કાયમી નથી હોતું. આજે જે તમારો સાથ આપે છે, તે કાલે તમારો વિરોધી બની શકે છે. તેથી, હંમેશાં જમીની હકીકતો સાથે જોડાયેલા રહેવું જોઈએ અને લોકોની જરૂરિયાતોને સમજવી જોઈએ.

બીજું, એ પણ યાદ રાખવું જોઈએ કે સફળતાનો કોઈ શોર્ટકટ નથી હોતો. જો તમારે લાંબા ગાળા સુધી ટકી રહેવું હોય તો તમારે મહેનત કરવી પડશે, સંઘર્ષ કરવો પડશે, અને લોકોનો વિશ્વાસ જીતવો પડશે. પ્રશાંત કિશોર ભલે ગમે તેટલા હોશિયાર હોય, પરંતુ તેઓ એકલા હાથે બધું નથી કરી શકતા. તેમને લોકોની જરૂર પડશે, કાર્યકરોની જરૂર પડશે, અને સમર્થકોની જરૂર પડશે.

આ ઘટનાથી પ્રશાંત કિશોર ને પણ ઘણું શીખવા મળશે. તેઓ પોતાની રણનીતિ પર પુનર્વિચાર કરશે, પોતાની ભૂલોને સુધારશે, અને એક નવા જોશ સાથે ફરીથી મેદાનમાં ઉતરશે. રાજકારણ એક લાંબી રેસનો ઘોડો છે, અને જે અંત સુધી દોડે છે તે જ જીતે છે. ચાલો જોઈએ કે પ્રશાંત કિશોર આ રેસમાં ક્યાં સુધી પહોંચે છે.

આ બધા વચ્ચે, એ પણ ન ભૂલવું જોઈએ કે ચૂંટણી રણનીતિનું મહત્વ પણ ઘણું હોય છે. યોગ્ય સમયે યોગ્ય નિર્ણય લેવો ખૂબ જ જરૂરી છે. હાલમાં જ બિહાર ઇલેક્શન નજીક છે, ત્યારે આવા નિર્ણયો પરિણામો પર સીધી અસર કરી શકે છે. આથી, દરેક પગલું ખૂબ જ વિચારીને ભરવું જોઈએ.

શું જન સુરાજ એક વિકલ્પ બની શકે છે?

હવે અંતમાં એ સવાલ પર આવીએ કે શું જન સુરાજ ખરેખર બિહારની જનતા માટે એક વિકલ્પ બની શકે છે? આ સવાલનો જવાબ સમય જ આપશે, પરંતુ આપણે આશા રાખીએ કે પ્રશાંત કિશોર પોતાની ભૂલોમાંથી શીખીને એક એવું રાજકીય પ્લેટફોર્મ ઊભું કરશે જે બિહારને નવી દિશા આપી શકે. બિહારને એક એવા નેતાની જરૂર છે જે ભ્રષ્ટાચારથી દૂર હોય, જે લોકોની સમસ્યાઓ સમજે, અને જે ખરેખર બિહારને આગળ લઈ જવા માંગતો હોય. શું પ્રશાંત કિશોર એ નેતા સાબિત થશે?

મારું માનવું છે કે દરેક વ્યક્તિને એક તક મળવી જોઈએ. પ્રશાંત કિશોર ને પણ એક તક મળવી જોઈએ કે તેઓ પોતાની જાતને સાબિત કરે. જો તેઓ સફળ થાય છે, તો તે બિહાર માટે સારું રહેશે. અને જો તેઓ નિષ્ફળ જાય છે, તો આપણે બધાએ તેમાંથી શીખવું જોઈએ. રાજકારણ એક એવું ક્ષેત્ર છે જ્યાં કશું પણ શક્ય છે. ક્યારે શું થાય તે કોઈ કહી શકતું નથી. તેથી, આપણે હંમેશાં આશાવાદી રહેવું જોઈએ અને સારાની અપેક્ષા રાખવી જોઈએ. અને હા, બિહાર એસેમ્બલી ઇલેક્શન્સ માં શું થાય છે, તેના પર નજર રાખવી પણ એટલી જ જરૂરી છે!