પીએમ મોદીએ ફિનટેક ફેસ્ટમાં ભારતની AI મિશનની ડેટા અને પ્રાઇવસી ક્ષમતાઓ પર પ્રકાશ પાડ્યો
હવે વાત છે ડેટા અને પ્રાઇવસીની! વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તાજેતરમાં જ ફિનટેક ફેસ્ટમાં ભારતની આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ મિશન (India AI mission) વિશે વાત કરી. પણ આ શું છે અને શા માટે આટલું મહત્વનું છે? ચાલો, થોડું ઊંડાણપૂર્વક સમજીએ.
શા માટે આ મિશન આટલું મહત્વનું છે?

જુઓ, સીધી વાત છે. આજનો યુગ ડેટાનો યુગ છે. જેની પાસે ડેટા છે, એ જ રાજા છે! પણ ડેટાની સાથે સાથે એની સુરક્ષા પણ એટલી જ જરૂરી છે. મોદી સરકારે આ વાતને ગંભીરતાથી લીધી છે. ડેટા સુરક્ષા (Data security) અને પ્રાઇવસી (Privacy) એ આ મિશનનો મુખ્ય ભાગ છે. આનો અર્થ એ થાય છે કે સરકાર એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે કે તમારા ડેટાનો ઉપયોગ ખોટી રીતે ન થાય. તમે સાંભળ્યું જ હશે કે કેટલા લોકોના ડેટા લીક થઈ જાય છે અને પછી એનો દુરુપયોગ થાય છે. આ મિશન એવું થતું અટકાવશે.
હવે, તમે વિચારતા હશો કે આનાથી તમને શું ફાયદો થશે? તો સાંભળો, જ્યારે ડેટા સુરક્ષિત રહેશે, ત્યારે તમે ડિજિટલ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ વધુ વિશ્વાસથી કરી શકશો. ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન હોય કે સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ, તમને ડર નહીં લાગે કે કોઈ તમારી માહિતી ચોરી રહ્યું છે. અને આ જ તો આપણે બધા ઇચ્છીએ છીએ, નહીં?
આ મિશન કેવી રીતે કામ કરે છે?
હવે આ મિશન કેવી રીતે કામ કરે છે એ સમજવું પણ જરૂરી છે. સરકારે આ માટે એક ખાસ ટીમ બનાવી છે, જે સતત ડેટા પ્રોટેક્શન (Data protection) અને સાયબર સુરક્ષા (Cyber security) પર કામ કરે છે. આ ટીમ નવા ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ડેટાને સુરક્ષિત રાખે છે. જેમ કે, એન્ક્રિપ્શન અને અન્ય સુરક્ષા પ્રોટોકોલ્સ. મને લાગે છે કે આ એક ખૂબ જ સારી પહેલ છે, કારણ કે ટેકનોલોજી જેટલી આગળ વધે છે, એટલો જ ખતરો પણ વધે છે.
આ ઉપરાંત, સરકાર આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (Artificial intelligence) નો ઉપયોગ કરીને પણ ડેટાને સુરક્ષિત રાખવાની યોજના બનાવી રહી છે. AIની મદદથી એવા સોફ્ટવેર બનાવી શકાય છે જે આપોઆપ ખરાબ એક્ટિવિટીને ઓળખી કાઢે અને એને અટકાવે. માની લો કે કોઈ તમારા એકાઉન્ટમાં લોગીન કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યું છે, તો AI તરત જ એને પકડી લેશે અને તમને એલર્ટ કરી દેશે. આ ટેકનોલોજી ખરેખર કમાલની છે, નહીં?
ભારત માટે આ મિશનનું ભવિષ્ય શું છે?
હવે સૌથી મહત્વનો સવાલ એ છે કે આ મિશનનું ભવિષ્ય શું છે? મને લાગે છે કે ભારત માટે આ મિશન એક ગેમ-ચેન્જર સાબિત થઈ શકે છે. એક તરફ, આ મિશન ડેટા અને પ્રાઇવસીને સુરક્ષિત રાખશે, અને બીજી તરફ, આ ટેકનોલોજીકલ ડેવલપમેન્ટ (Technological development) ને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. જ્યારે લોકો સુરક્ષિત અનુભવશે, ત્યારે તેઓ ડિજિટલ પ્લેટફોર્મનો વધુ ઉપયોગ કરશે, જેનાથી દેશની અર્થવ્યવસ્થાને પણ ફાયદો થશે.
આ ઉપરાંત, ભારત સરકાર એઆઈ ઇનોવેશન (AI innovation) ને પણ પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. સરકાર સ્ટાર્ટઅપ્સ અને કંપનીઓને એઆઈ ટેકનોલોજી વિકસાવવા માટે મદદ કરી રહી છે. આનાથી દેશમાં નવી નોકરીઓ પણ ઊભી થશે અને યુવાનોને નવી તકો મળશે. મને લાગે છે કે આ એક ખૂબ જ સારો વિચાર છે, કારણ કે યુવાનો જ દેશનું ભવિષ્ય છે.
એક વાત કહું? મને તો લાગે છે કે આ મિશન ભારતને વિશ્વમાં એક નવી ઓળખ અપાવશે. ભારત હવે માત્ર એક સોફ્ટવેર ડેવલપમેન્ટનું હબ નથી, પણ એક એવું દેશ છે જે ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને પોતાના નાગરિકોની સુરક્ષા અને પ્રાઇવસીની પણ કાળજી રાખે છે. અને આ જ તો સાચું ડેવલપમેન્ટ છે, નહીં?
ડેટા અને પ્રાઇવસીનું મહત્વ
આપણે બધા જાણીએ છીએ કે ડેટા અને પ્રાઇવસી કેટલી મહત્વપૂર્ણ છે. આજના ડિજિટલ યુગમાં, આપણો મોટાભાગનો સમય ઓનલાઈન પસાર થાય છે. આપણે સોશિયલ મીડિયા પર ફોટા શેર કરીએ છીએ, ઓનલાઈન ખરીદી કરીએ છીએ, અને બેન્કિંગ પણ ઓનલાઈન જ કરીએ છીએ. આ બધી એક્ટિવિટીમાં આપણે આપણો ડેટા શેર કરીએ છીએ. અને જો આ ડેટા સુરક્ષિત ન હોય તો? તો પછી મોટી મુશ્કેલી આવી શકે છે.
એટલા માટે જ ભારત સરકારે આ મિશનને આટલું મહત્વ આપ્યું છે. આ મિશનનો ઉદ્દેશ્ય એ છે કે દરેક ભારતીય નાગરિકનો ડેટા સુરક્ષિત રહે. અને આના માટે સરકાર તમામ જરૂરી પગલાં લેવા તૈયાર છે. મને લાગે છે કે આ એક ખૂબ જ આવકારદાયક પગલું છે.
ફિનટેક ફેસ્ટમાં મોદીજીનું ભાષણ
ફિનટેક ફેસ્ટમાં મોદીજીએ આ મિશન વિશે વાત કરી અને જણાવ્યું કે ભારત સરકાર કેવી રીતે ડેટા અને પ્રાઇવસીને સુરક્ષિત રાખવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે. તેમણે એ પણ જણાવ્યું કે ભારત એઆઈ ટેકનોલોજી (AI technology) નો ઉપયોગ કરીને કેવી રીતે દુનિયામાં એક લીડર બની શકે છે. તેમનું ભાષણ ખૂબ જ પ્રેરણાદાયક હતું અને મને ખાતરી છે કે આ મિશન ભારતને નવી ઊંચાઈઓ પર લઈ જશે.
અને હા, ફિનટેક ફેસ્ટમાં મોદીજીએ એ પણ કહ્યું કે ભારત સરકાર ડિજિટલ ઇન્ડિયાના સપનાને સાકાર કરવા માટે પૂરી તાકાતથી કામ કરી રહી છે. ડિજિટલ ઇન્ડિયાનો અર્થ એ છે કે દરેક ભારતીય ડિજિટલ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરી શકે અને પોતાના જીવનને વધુ સરળ બનાવી શકે. આ સપનું સાકાર થાય એ માટે આપણે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવું પડશે.
You can read more about the power of technology on Wikipedia
નિષ્કર્ષ
તો આ હતું ભારતની એઆઈ મિશન (India AI mission) વિશે. આ મિશન ડેટા અને પ્રાઇવસીને સુરક્ષિત રાખવાની સાથે સાથે ટેકનોલોજીકલ ડેવલપમેન્ટને પણ પ્રોત્સાહન આપશે. અને મને પૂરો વિશ્વાસ છે કે આ મિશન ભારતને એક નવી ઓળખ અપાવશે. બસ આપણે બધાએ સાથે મળીને કામ કરવાનું છે અને ડિજિટલ ઇન્ડિયાના સપનાને સાકાર કરવાનું છે.
Want to know more about other missions? Check out this Xiaomi Pro Max article .
અને હા, ડેટા અને પ્રાઇવસીને સુરક્ષિત રાખવા માટે તમે પણ થોડા પગલાં લઈ શકો છો. જેમ કે, મજબૂત પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરો, અજાણી લિંક પર ક્લિક ન કરો અને તમારા સોફ્ટવેરને અપડેટ રાખો. આ નાનાં પગલાંથી તમે તમારા ડેટાને સુરક્ષિત રાખી શકો છો.
FAQ
મારો આધાર કાર્ડ નંબર કોઈને આપી દેવામાં આવે તો શું થાય?
જો તમારો આધાર કાર્ડ નંબર કોઈને આપી દેવામાં આવે તો તમારે તાત્કાલિક UIDAIની વેબસાઈટ પર જઈને એની જાણ કરવી જોઈએ. અને જો કોઈ તમારા આધાર કાર્ડનો દુરુપયોગ કરી રહ્યું હોય તો તમારે પોલીસમાં ફરિયાદ પણ નોંધાવવી જોઈએ.
જો હું ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન કરું તો મારો ડેટા સુરક્ષિત છે કે નહીં એ કેવી રીતે જાણી શકું?
ઓનલાઈન ટ્રાન્ઝેક્શન કરતી વખતે એ ધ્યાન રાખો કે વેબસાઈટ HTTPS પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ કરે છે કે નહીં. HTTPSનો અર્થ એ છે કે વેબસાઈટ સુરક્ષિત છે અને તમારો ડેટા એન્ક્રિપ્ટેડ છે.
ડેટા લીક થવાના કિસ્સામાં મારે શું કરવું જોઈએ?
જો તમારો ડેટા લીક થઈ જાય તો તમારે તરત જ તમારા પાસવર્ડ બદલી નાખવા જોઈએ અને બેન્ક તથા અન્ય જરૂરી એકાઉન્ટ્સને એલર્ટ કરી દેવા જોઈએ.
સાયબર ક્રાઈમથી બચવા માટે શું કરવું જોઈએ?
સાયબર ક્રાઈમથી બચવા માટે તમારે અજાણી લિંક પર ક્લિક ન કરવું જોઈએ, મજબૂત પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરવો જોઈએ અને તમારા સોફ્ટવેરને અપડેટ રાખવું જોઈએ.
ભારત સરકાર ડેટા પ્રોટેક્શન માટે શું કરી રહી છે?
ભારત સરકાર ડેટા પ્રોટેક્શન માટે નવા કાયદા બનાવી રહી છે અને સાયબર સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે સતત કામ કરી રહી છે.
શું હું મારા ડેટાને ડિલીટ કરી શકું છું?
હા, તમારી પાસે તમારા ડેટાને ડિલીટ કરવાનો અધિકાર છે. તમે જે કંપની કે સંસ્થાને તમારો ડેટા આપ્યો છે, તેને તમે ડેટા ડિલીટ કરવાની વિનંતી કરી શકો છો.